Proje Detayları
ÇELİKZADE APARTMANI RESTORASYON PROJESİ RAPORU
1890 yıllarında Çelikzade Ali Bey tarafından yapılmıştır.
Çelikzade Apartmanının restorasyon projesi, yapının özgün bütünlüğüne ve geçmişteki işlevine sadık kalarak hazırlanmıştır. Yapının üst katlarındaki ciddi bozulmalara rağmen hazırlanan restorasyon ve statik projeleri yapıyı koruma amaçlıdır.
Apartmanın ön cephesinde bulunan dükkanı yüzyıla yaklaşan sure içinde cadde seviyesinin altına inmiştir. Dükkân röleve projelerin görüldüğü gibi çok basık kalmıştır. Dükkânı değişen günümüz şartlarına göre daha ferah ve işlevsel bir işyeri haline dönüştürmek için, geçmişte ofis olarak kullanılan giriş katı dükkana ilave edilerek galeri boşluğu yaratılmıştır. Günümüzde kullanılmayan kömürlükler dükkana ilave edilerek dar girişine derinlik verilmiştir.
Binaya modern ihtiyaçlar doğrultusunda yapının mimarisini bozmadan tarzına uygun asansör ilave edilmiştir. Asansör yapının görselliğini bozmayan en uygun noktaya yerleştirilmiştir. Apartmanın özgün şeklinde, üst katta arka cepheye bakan daireye ait olan teras ve çatı katı, alt kattaki her iki daireye bölünmüştür.
İç Duvarlar
İç duvarlarda tüm sıvalar özenle sökülerek, söküm sonrasında uzman ekip tarafından incelenip gerekli müdahaleler yapıldıktan sonra, perlitli LaFarge marka alçı sıva uygulaması yapılacaktır. Yine LaFarge marka saten sıva yapıldıktan sonra, su bazlı plastik boya ile boyanacaktır.
Cepheler
Yapının cephe kaplama taşlarının yüzeylerinde fazla miktarda kabuk oluşumu şeklindeki kirlilikler amonyum bi karbonat çözeltisi ile temizlenecektir. Temizlik işleminde çıkmayan kirlilikler kontrollü kumlama yöntemi ile temizlenecektir. Kumlama yapılırken kullanılan basınç 1,5 atm’yi geçmeyecek, kullanılacak olan kum da garnet veya organik agregalı parçacıklar olacaktır. Yapının taş cephe yüzeylerinde olması nedeniyle, kumlama yapılmadan önce sınırlı ve arka plandaki bir alanda bir alanda deneme yapılacaktır. Kısmi kumlama uygulaması sonucunda taşların zarar görmesi durumunda; uygulamanın cephede kullanılmasından vazgeçilerek önerilen diğer yöntemlerle temizliğe devam edilecektir. Bezemeli alanlarda kontrollü kumlama veya elle hassas mekanik temizlik yapılacaktır.
Cephede yer alan doğal taştan oyularak oluşturulmuş aslan başı ve insan yüzü şeklindeki kabartma bezemelerin Sparitik mikritik kireç taşı kullanılarak üretildikleri tespit edilmiştir. Bu kireçtaşı kabartmaların yerinden oynamış ve yüzeyden ayrılarak yapısal bütünlüğünü ve fiziksel özelliğini yitirmiş olan bölümleri, yerlerine ince uçlu matkaplarla (darbesiz)açılacak deliklere, paslanmaz donatıların montajı yolu ile sabitlenecektir. Kabartma şeklindeki bu elemanların temizlikleri küçük el aletleri kullanılarak (bistüri vb.) hassas mekanik bir şekilde ve konservasyon uzmanları tarafından yapılacaktır. Yapıda işlevini yerine getiremeyecek ölçüde parçalanmış, bütünlüğünü kaybetmiş olan taşların yerine aynı cins ve özelliklerde yeni taşlar kullanılacaktır.
Kırık olan ve yapılacak onarımla işlevini yerine getirebilecek parçaların yalnızca harçla yerinde durabilecek olanları aşağıda belirtilen yapıştırma harcıyla yerlerine monte edilecektir. Yalnızca harç ile yerinde duramayacak büyüklükteki parçalar ise paslanmaz metal donatılar kullanılarak onarılacaktır. Bunun için darbesiz matkapla açılacak deliklere (3 bileşenli) epoksi bağlayıcı (anchor bond, Araldite vb.) kullanılarak paslanmaz metal donatılar sabitlenecektir. Birleştirme yapılacak diğer parçaya açılacak, donatıların gireceği dişi deliklerde de birleştirme aşamasında aynı nitelikte epoksi kullanılacaktır. Birleşecek iki parçanın arasına ise aşağıda verilmiş olan yapıştırma harç terkibi kullanılarak yapıştırma işlemi tamamlanacaktır.
Yapıştırma harcı;
1 kısım Hidrolik kireç (NHL 3,5 Mpa/orta)
2 kısım 1 mm elek altı yapıştırılacak olan taşın kendi tozu
Harç suyuna %3-5 oranında primal AC 33 akrilik emülsiyon karıştırılarak hazırlanacaktır.
Yapıda bulunan kaplama taşlarında sıfır derz tekniği kullanıldığından, herhangi bir derz açma ya da derinleştirme işlemine kesinlikle gidilmeyecektir.
Statik değerlendirmeler sonucu yapı duvarlarında çeşitli boyutlardaki çatlakların giderilmesi için aşağıdaki yöntemler uygulanacaktır.
Yapı duvarlarındaki çatlakların 1-2 mm olması durumunda çatlak içerisine Primal AC33 emülsiyonu şırınga ile enjekte edilecektir. Bu şekilde çatlaklar onarılacaktır. Daha sonra yüzeye sıva yapılması ile sağlamlaştırma işlemi tamamlanmış olacaktır.
Çatlakların 2-5 mm olması durumunda öncelikle alkol su karışımı (%50 alkol, %50 su) çatlaktan içeriye enjekte edilerek çatlak içinin yıkanması ve ısıtılması sağlanacaktır. Daha sonra çatlak içerisine 1 kısım Primal AC33 emülsiyonu içerisine 1 kısım hidrolik kireç karıştırılarak hazırlanan terkip enjekte edilecektir. Çatlak derinliğinin tüm duvar yüzeyinde ve geniş olduğu durumlarda çatlak içerisinin yıkanması ardından 1 kısım hidrolik kireç, 1 kısım 1 mm elek altı kireçtaşı tozu karıştırılarak hazırlanan enjeksiyon terkibinin düşük basınçlı (1-1,5 atm’yi geçmeyecek kadar) enjeksiyon aletleri enjeksiyonu yapılacaktır.
Çatlakların 5 mm’ den büyük olması durumunda çatlağın bulunduğu kısım, çatlağın her iki kenarından 3-4 tuğla alınarak duvar örgü harcı ve dikiş yöntemi ile onarımı yapılacaktır.
Yapının çeşitli yerlerinde bulunan çatlakların yeniden tuğla ile dikiş atılarak örülmesi için aşağıda verilen harç terkibi kullanılacaktır.
Çatlaklar için (Dikiş) örgü harcı;
1,5 kısım Hidrolik kireç (NHL 3,5 Mpa/orta)
3,5 kısım 3 mm elek altı tuğla kırığı ve tonozu
20 litre (1 teneke harç için) harç için 15-20 gram 10-15 mm uzunluğunda kesilmiş polipropilen lif veya dibekte dövülmüş kıtık gerekli statik müdahaleler ve güçlendirmeler yapıldıktan sonra cepheler özel dış cephe sıvası ile sıvanacak ve silikon bazlı dış cephe boyası ile boyanacaktır.
Kapılar ve Kapı Kasaları
Binanın özgün demir kapısı korunarak demir ustaları tarafından onarılacaktır. Çürüyen saclar yenileriyle değiştirilecek, çürümüş olan demir göbek çıtaları aslına uygun olarak kalıbı alınarak aynı malzemeden (döküm demir) dökülecektir. Güçlükle çalışan kapı sistemi bozulmadan, mevcut milli sistem, rulmanlar kullanılarak rahat çalışır hale getirilecek ve uygun şekilde boyanacaktır.
Gerek daire kapıları gerek iç kapılar ve gerekse kapı kasaları, özgün malzeme ve tasarımlarına sadık kalınarak yeniden imal edilecektir. Seren ve kasalar fırınlanmış köknar ağıcından üretilecek ve orijinalinde olduğu gibi yağlı boya ile boyanacaktır. Kapı kolları ise eski nostaljik tip döküm olacaktır. Ayrıca daire giriş kapılarında kapı zili olarak; binada tek bir adet bulunmuş olan Alman yapımı antika mekanik manüel çevirmeli kapı zili, gerekli kalıpları çıkarılarak yeniden orijinalinin birebir kopyası olarak özel olarak yeniden üretilerek kullanılacaktır.
Doğramalar
Binanın özgün doğrama ölçü ve sistemlerine sadık kalacak şekilde 1. sınıf fırınlanmış budaksız ekstra çamdan yeniden imal edilecektir. Dış cephe doğramlarında Torso marka çift açılımlı giyotin sistemi kullanılacaktır. Dipro marka contalar kullanılacak, Juton marka dolgu verniği üzerine su bazlı Hemel marka renkli cila uygulaması yapılacaktır. Dışbükey giyotin sistemi için aslına uygun özel kalıp alınarak uygulama yapılacaktır.
Kuru Zeminler ve Süpürgelikler
Giriş katında düşünülen ticari alan dışında kalan tüm mekanlar, binanın orijinal rabıta sistemi ile 1. sınıf fırınlanmış çam ağacı ile döşenecektir. Rabıta genişlikleri 10 cm. uzunlukları ise 180 cm. den az olmamak kaydıyla mümkün olan en uzun ebatta olacaktır. Sistre işleminden sonra dolgu verniği yapılacak, üzerine iki kat Trimetal marka ithal parke cilası uygulanacaktır. Rabıta karkas boşluklarındaki ses problemini ve ısı kaybını önlemek için yangına karşı dayanımı da yüksek olan taşyünü plakalar ile tüm karkas boşlukları doldurulacaktır.
Süpürgelik yüksekliği binanın tavan ve kapı yüksekliklerine uygun olarak 23 cm. olarak üretilecek ve yağlı boya ile boyanacaktır.
Ticari alan ise son kullanıcıya dekorasyon ve teknik açıdan esneklik sağlamak için beton olarak bırakılacaktır.
Islak Zeminler
Tüm mutfak ve banyo zeminlerinde, eski tip yer çinisi kullanılacaktır.
Bina girişi ve kat sahanlıklarında ise mümkün olduğu oranda binanın orijinal taşları onarılarak kullanılacaktır. Onarım mümkün olmayan yerler ve proje çerçevesinde eklemeler yapılması gereken alanlar için ise orijinal taşlardan örnek alınarak üretilecek olan birebir aynı tip taşlar kullanılacaktır.
Asansör
Asansör kabini binanın tarihine uygun bir şekilde mekanik öğeler içeren nostaljik bir yapıya sahip olacaktır. Kabin içerisinde görünen tüm alanlar antika mobilyalarda kullanılmış olan kabak ceviz kalama doğal cilalı ahşap giydirme olacaktır. Asansör en son teknoloji sistemle çalışacak ancak kabin içerisinde görünen hiçbir elektronik sistem olmayacaktır. Kabin düğmeleri özel yapım eski tip düğmeler olacak, kabin içi kat göstergesi özel olarak imal edilecek mekanik döner sistem olacak, kabinde herhangi bir dijital gösterge olmayacaktır.
Zemin katta ise kat göstergesi mekanik nostaljik tip eski ibreli sistem olacaktır. Kat kapıları da saç üzerine doğal cilalı kabak ceviz kaplama yapılacak, kapı camları binanın ana giriş kapısındaki süsleme baz alınarak demirden üretilecektir.
Merdiven ve Küpeşte
Binanın ankastre blok merdivenleri inşaat esnasında OSB kaplanarak korunacak, sonrasında sistre yapıldıktan sonra, lekelenmeye karşı ithal koruyucu bir cila uygulaması yapılacaktır. Merdiven korkulukları küpeşteye zarar vermemek için mekanik olarak pas söküm işleminden geçirildikten sonra gerekli tamirleri orijinal malzeme ve sistemi korunarak yapılacak, akabinde anti-pas uygulaması yapıldıktan sonra boyanacaktır. Küpeşteler, inşaat esnasında korunacak, bozuk ve çürük olan kısımları eski görüntüsü verilecek şekilde yeniden üretilecektir. Eski kullanılacak kısımdaki küpeşteler ilaçlanacak, zımparalanacak ve tüm küpeştelerle birlikte boyanacaktır.
Tavanlar
Giriş dükkân zemininde bulunan sarnıcın tonoz döşeme olan tavanındaki putreller korunacak, tuğlaları sökülecek ve putrellerin bakımı yapılacaktır. Binanın özgün atmosferini yansıtması açısından sarnıcın tavanı kırılmaz lamine cam ile kaplanacaktır.
Normal kat tavanlarında ise yine tüm sıvalar söküldükten ve gerekli statik müdahaleler yapıldıktan sonra, tamiri mümkün olmayan kısımlarda tonoz döşeme orijinaline uygun bir şekilde tekrar yapılacaktır. Banyo tavanları hariç, tüm tavanlarda tonoz doku şeffaf koruyucu malzemeler sürülerek korunacak. Herhangi bir alçı-sıva uygulaması yapılmaksızın binanın döşeme konstrüksiyonu sergilenecektir.
Binanın giriş holü ve dairelerin salon ve mutfak tavanlarında, binanın mevcut özgün tavanından alınan kalıplarla yeniden imal edilecek olan, kartonpiyer, iç süsler ve göbekler kullanılacaktır.
Elektrik Projesi
Binanın elektrik ve zayıf akım hatları dairelerin içinde yerden kanallar içerisinde yapılacak, duvardaki elektrik anahtarları ve hatları eski tip sıva üstü nostaljik sistem olacaktır.
Mekanik Proje
Merkezi, kombili sistem kullanılacaktır. Dolayısıyla, doğalgaz hattı sadece giriş katındaki kombi odasına kadar olacak olup, binanın geri kalan kısımlarında doğalgaz hatları olmayacaktır. Kat sahanlıklarında, hep bir daireye ait özel sayaçlar bulunacaktır. Dolaplama içerisinde yer alacak bu sayaçlar hem kullanım miktarını belirleyecek hem de daire içi sıcak su ihtiyacını karşılayacaktır.
Daire içerisindeki radyatör panelleri, binanın özgün karakteriyle uyumlu, nostaljik tip ayaklı döküm radyatör olacaktır.
Balkonlar
Balkon zeminleri eski tip mozaik olacak, çürümüş olan korkuluklar ise, özgün tasarım ve malzemesine sadık kalacak şekilde, kalıp alınarak demirden üretilecektir.
Banyo ve Mutfak
Banyolarda, duvarlar 120 cm. yüksekliğinde yağlı boya ile boyanacak olan tarihi dokuya uygun lambriler ile giydirilecektir. Rezervuarı duvara asılı olan eski tip klozet kullanılacaktır. Batarya seçimleri de nostaljik tip olacaktır.